Ngành lương thực thực phẩm: Thay đổi để thích ứng với xu thế mới
(KTSG Online) – Nâng cao chất lượng sản phẩm và ứng dụng công nghệ số trong hoạt động sản xuất, kinh doanh là những yêu cầu cần thiết đối với các doanh nghiệp trong ngành lương thực, thực phẩm trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 hiện nay.
Thông điệp này được các chuyên gia và diễn giả chia sẻ tại hội thảo “Những xu hướng chính thay đổi môi trường kinh doanh và giải pháp phục hồi cho doanh nghiệp ngành lương thực, thực phẩm trong bối cảnh mới”, diễn ra vào ngày 15-12 tại TPHCM.
Tại hội thảo, TS. Huỳnh Thanh Điền chỉ ra những xu hướng của ngành lương thực, thực phẩm trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, đó là người tiêu dùng ưa chuộng và gia tăng tiêu dùng các thực phẩm có nguồn gốc thực vật, hữu cơ, thành phần dinh dưỡng lành mạnh, đóng gói bao bì hiện đại và tiện dụng.
Mặt khác, theo ông Điền, doanh nghiệp cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong hoạt động sản xuất kinh doanh; đặt hàng và kiểm soát chất lượng từ xa dựa trên nền tảng cơ sở hạ tầng công nghệ số để kết nối và tăng tương tác với khách hàng cả trong quá trình sản xuất và giao thương.
Đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy sự dịch chuyển từ việc mua hàng trực tiếp sang trực tuyến, nhờ đó, thương mại điện tử đang ngày càng phát triển mạnh mẽ (các kênh bán hàng trực tuyến đối với ngành hàng tiêu dùng nhanh có mức tăng trưởng lên tới 91% trong năm 2021). Những dịch chuyển này trong xu hướng tiêu dùng cũng đã thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt phát triển, trong đó thanh toán qua Internet banking và thanh toán qua ví điện tử tăng mạnh.
Kể từ khi làn sóng dịch bệnh Covid-19 lần thứ tư bùng phát, hoạt động sản xuất kinh doanh của ngành lương thực, thực phẩm đã bị tác động nặng nề, giá nguyên phụ liệu đầu vào cho sản xuất tăng cao và thậm chí khó khăn để tìm nguồn thay thế.
Ông Nguyễn Đặng Hiến, Tổng giám đốc Công ty Tân Quang Minh (Bidrico), cho biết trong đợt dịch Covid-19 này, khi thiếu nguyên liệu sản xuất, công ty ông gặp nhiều khó khăn để tìm nhà cung cấp. Bidrico cho biết phải “gõ cửa” tới 6 công ty mới tìm được nguyên liệu cần mua.
Không những vậy, dịch Covid-19 cũng đã tác động sâu rộng lên chuỗi cung ứng, khiến các mô hình chuỗi cung ứng hiện tại gặp phải rủi ro, do đó phát sinh nhu cầu phải tính toán thiết kế lại chuỗi cung ứng.
Từ thực tế này, ông Hiến cho rằng các doanh nghiệp nên tạo dựng cho mình chuỗi cung ứng đa dạng, không nên quá phụ thuộc vào một hai nhà cung cấp, khi có biến cố xảy ra sẽ rất khó xoay xở.
Tương tự, ông Huỳnh Thanh Điền, cũng cho rằng xu hướng về chuỗi cung ứng đa dạng, linh hoạt đang được mở ra để thích nghi với điều kiện mới. Và trong bối cảnh đó, việc tổ chức sản xuất cần được đổi mới để vừa đảm bảo an toàn phòng dịch, vừa phát triển kinh tế.
Từ những phân tích xu hướng nêu trên, ông Điền đưa ra một số lời đề nghị cho các doanh nghiệp lương thực, thực phẩm để thích nghi với xu thế mới. Theo đó, doanh nghiệp cần chú trọng tới việc nghiên cứu sản xuất, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tiện lợi với phương thức bán hàng mới, thuận tiện trong vận chuyển, tối ưu hóa giá trị sử dụng.
Đồng thời, doanh nghiệp chủ động và thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, kinh doanh như tăng tương tác B2B, B2C và kiểm soát chất lượng từ xa…
Ngoài ra, doanh nghiệp tuyển chọn và xây dựng bộ máy tinh gọn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong đó ưu tiên nhân lực có trình độ, kỹ năng phù hợp thời đại kinh tế số; lựa chọn chiến lược và triết lý kinh doanh phù hợp cũng là chìa khóa giúp doanh nghiệp dễ dàng thích ứng với tình hình mới. Cuối cùng, doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống quản lý rủi ro thông minh, dễ hiểu, dễ tiếp cận để có thể dễ dàng ứng phó với các tình huống phát sinh, tránh bị động.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Hoàng Dũng, Chủ tịch Công ty Đào tạo lãnh đạo và Dịch vụ phát triển bền vững SDLT, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển bền vững TPHCM – IRSH, chia sẻ dự báo về bức tranh kinh tế của ngành lương thực, thực phẩm và giải pháp, cơ hội cho doanh nghiệp trong bối cảnh mới.
Theo ông Dũng, những cơ hội giúp doanh nghiệp phục hồi phát triển sản xuất trong bối cảnh mới hiện nay là đến từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA), những hỗ trợ từ Chính phủ và sự nỗ lực từ nội tại doanh nghiệp. Bối cảnh mới đối với ngành lương thực, thực phẩm bao gồm việc đảm bảo an ninh lương thực, dinh dưỡng cho khoảng 7,9 tỉ người trên toàn cầu, trong đó, Việt Nam đang ngày một hội nhập sâu rộng, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng của thế giới và thể hiện tinh thần minh bạch, trách nhiệm, bền vững trong việc đáp ứng nhu cầu lương thực, thực phẩm cho nhân loại.
Theo ông Trần Phú Lữ, Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TPHCM (ITPC), trong những năm gần đây ngành chế biến lương thực, thực phẩm của thành phố đã từng bước chuyển sang phát triển theo chiều sâu, nhiều sản phẩm có chất lượng, thương hiệu uy tín chiếm lĩnh thị trường trong nước thay thế hàng nhập khẩu và đã xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới.
Theo ông Lữ, nhiều sản phẩm đã được sản xuất theo hướng ứng dụng công nghệ cao, chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Doanh nghiệp sản xuất lương thực, thực phẩm của thành phố đã chủ động trong các khâu nghiên cứu sản phẩm mới, phát triển thị trường và xây dựng thương hiệu, sản phẩm có uy tín, cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.